In Nederland hebben we twee soorten vakantiedagen: de wettelijke en bovenwettelijke. Jaarlijks vervallen op 1 juli in principe de wettelijke vakantiedagen die de medewerker het jaar daarvoor heeft opgebouwd, maar niet heeft opgenomen. De werkgever is verplicht om werknemers op die vervaltermijn te wijzen en ze de kans te geven om de vakantiedagen nog wel te benutten. Uit onderzoek blijkt dat driekwart van de Nederlandse medewerkers op de hoogte is van het feit dat vakantiedagen komen te vervallen als ze niet opgenomen worden. Echter weet 45% niet dat de wettelijke vakantiedagen die ze uit 2020 hebben meegenomen per 1 juli 2021 zijn vervallen. Hoe kun je dan je medewerkers stimuleren om toch die vakantiedagen op te nemen?
Faciliteer het opnemen van vakantie. Creëer daarvoor ruimte in de werkplanning. Kan er werk blijven liggen? Laat het dan liggen. Laat in andere gevallen medewerkers werkzaamheden van elkaar overnemen. Door het hele team hierbij te betrekken ontstaat er een cultuur waarin makkelijker voor korte periodes vrij kan worden genomen, wetende dat een collega de zaken waarneemt. Hierdoor kunnen medewerkers om-en-om vrij nemen en wordt het probleem omzeild waarbij iedereen tegelijkertijd de opgespaarde vakantiedagen opneemt.
Het lijkt een inkopper, maar ga niet voorbij aan het waarom van vakantie. Leg uit dat vakantie nodig is om de batterij op te laden, het hoofd leeg te maken, uit te rusten en te herstellen van werk. Afschalen is echt noodzakelijk om nieuwe energie te krijgen voor frisse ideeën. Vertel medewerkers dat vakantievieren niet per se vliegen naar een verre bestemming betekent. Het kan ook in de vorm van tijd doorbrengen met het gezin, het volgen van een cursus of tijd aan familie besteden.
Vakantie hoeft ook geen aaneengesloten periode te zijn; maak medewerkers duidelijk dat ze ook iedere week één of twee vrije dagen kunnen opnemen in plaats van drie weken achter elkaar. Geef zelf het goede voorbeeld door af en toe een vrije dag te nemen. Deel ook hoe die vrije tijd is ingevuld. Bijvoorbeeld door te klussen, een uitstapje met het gezin te maken of een lang weekend in een vakantiehuisje door te brengen. Maak bovendien duidelijk dat nu vakantiedagen opnemen bezettingsproblemen voorkomt in het najaar.